Ester T. Rada

Date of Publication

2006

Document Type

Dissertation

Degree Name

Doctor of Philosophy in Filipino Major in Translation (Ladderized)

Subject Categories

Language Interpretation and Translation

College

College of Liberal Arts

Department/Unit

Filipino

Thesis Adviser

Pamela C. Constantino

Defense Panel Chair

Galileo Zafra

Defense Panel Member

Teresita F. Fortunato
Aurora Batnag
Lakangiting Garcia
Raquel S. Buban

Abstract/Summary

Ang pananaliksik na ito ay paglalarawan sa paraan ng pagtutumbas sa Filipino ng mga terminong may kaugnayan sa araling panlipunan. Ang mga teksbuk sa araling Makabayan/Araling Panlipunan sa Unang Taon hanggang Ikatlong Taon ng antas sa hayskul ang pinagkunan ng mga termino mula sa tatlong pangunahing limbagan ng teksbuk batay sa market share result. Ang asignaturang Makabayan/Araling Panlipunan ay tumatalakay hindi lamang sa kasaysayan at pamahalaan ng Pilipinas kundi maging sa kabihasnan, kasaysayan, at kultura ng mga bansa sa Asya at sa daigdig. Sa Araling Panlipunan, marami nang terminong may dayuhang oryentasyon. Idagdag pa ang mga terminong panteknolohiya, pangmusika at pampagpapalakas ng katawan na nakapaloob sa magkakasanib na mga asignatura sa araling Makabayan.

Ang nilalaman ng pag-aaral ay may dalawang pangunahing bahagi: una, deskripsyon ng paraan ng pagtutumbas ng mga termino at ikalawa, paglalahad ng mga suliranin at isyu kaugnay sa pagtutumbas ng mga termino at ikalawa, paglalahad ng mga suliranin at isyu kaugnay sa pagtutumbas ng mga termino at mungkahing solusyon sa mga ito. Nagsilbing lunsaran sa pagbuo ng batayan at gabay sa pagtutumbas ang kinalabasan ng pag-aaral na maaaring makatulong sa pagbuo ng manwal ng estilo.

Sinimulan ang pag-aaral sa pagpili ng mga salitang nagkakaiba ang pagtutumbas o maging sa ispeling ng mga salita sa tatlong publikasyon. Mula rito, nakabuo ng korpus ng mga termino na naging basehan ng talatanungan na pinasagutan sa mga editor at manunulat. Pagkatapos, inihanay ang mga terminong ito ayon sa batayan ng pagtutumbas na ginawa ng mananaliksik. Ang mga ito ay ang mga sumusunod: tumbasang angkat na batay sa orihinal na wika, tumbasang leksikal na batay sa diksyunaryo, tumbasang kontekstwal na batay sa partikular na larangan o konteksto, tumbasang berbal na batay sa literal na kahulugan o gramatikal na ayos ng salita ayon sa sintaktikang Filipino, at tumbasang di tiyak na hindi malinaw ang pinagmulan ng pagtutumbas. Nilapatan ng estadistikang pagsusuri sa bawat klasipikasyon upang alamin kung anong paraan ng pagtutumbas ang higit na gamitin. Sa pagtataya ng kaangkupan ng tumbasang ginamit ng mga editor at manunulat, inilapat ang Kontekstwal na Konsistensi at Teorya ng Tumbasang Dinamiko nina Eugene Nida at Charles Taber.

Lumalabas sa pag-aaral na sa kabuuan ang tumbasang angkat ang higit na gamitin na may 41.63% sa mga piniling termino. Sinundan ito ng tumbasang leksikal na nagtala ng 33.68%. Ang tumbasang kontekstwal naman ay may 12.24%. Samantala, ang tumbasang di-tiyak ay nagtala ng 8.30%. Ang hindi gamitin ay ang tumbasang berbal na may 4.01%.

Batay sa nalikom na mga datos, napag-alamang dapat magkaroon ng pamantayan sa pagtutumbas ng mga salita gaya ng panghihiram sa wikang Ingles at Español' paggamit ng katumbas sa Filipino, ang Tagalog at iba pang mga wika sa Pilipinas at pagsasaalang-alang sa simplisidad at ekonomiya, praktikalidad at episyensi ng wika. Ang mga pamantayang ito ang ginawang batayan sa pagsulat ng gabay tungo sa pagbuo ng manwal ng estilo

Abstract Format

html

Language

Filipino

Format

Electronic

Accession Number

CDTG004106

Shelf Location

Archives, The Learning Commons, 12F Henry Sy Sr. Hall

Keywords

Social sciences--Terminology; Translating and interpreting; Language and languages; Publishers and publishing--Philippines

Upload Full Text

wf_yes

Download

Share

COinS